Με μακρά ιστορία μελισσοκομίας, η Ελλάδα έχει περισσότερες κυψέλες ανά στρέμμα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Το ελληνικό μέλι θεωρείται ένα από τα πιο ποιοτικά στον κόσμο τόσο για τη γεύση του, το άρωμά του και το χρώμα του, όσο και για την υψηλή θρεπτική του αξία.
Γιατί το ελληνικό μέλι είναι από τα καλύτερα στον κόσμο;
Η ποιότητά του οφείλεται στο ότι είναι ανόθευτο και ανεπεξέργαστο ενώ τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά αποδίδονται στην πλούσια αυτοφυή ελληνική χλωρίδα. Η μεγάλη βιοποικιλότητα χλωρίδας της Ελλάδας σε συνδυασμό με τον καλοκαιρινό ήλιο του Αιγαίου είναι αυτά που βοηθούν στην ξεχωριστή παραγωγή αυτού του μοναδικού χρυσού νέκταρ.
Ιστορική αναδρομή
Η ιστορία του μελιού στον τόπο μας ξεκινάει από πολύ παλιά, και, σύμφωνα με τους μελετητές, η τέχνη της μελισσοκομίας έφτασε εδώ από την αρχαία Αίγυπτο. Στη Φαιστό έχουν βρεθεί κυψέλες οι οποίες χρονολογούνται στο 3.400 πΧ. Στην αρχαιοελληνική παράδοση, η μέλισσα θεοποιείται από τους και γίνεται η νύμφη Μέλισσα, ενώ το μέλι καταλαμβάνει σημαντική θέση στην καθημερινότητα ως τρόφιμο αλλά και ως θεραπευτικό μέσο. Πρώτο παραδοσιακό γλυκαντικό που χρησιμοποιούν οι Έλληνες, το μέλι μαζί με τις ελιές και τα σταφύλια αποτέλεσαν την αρχή της ελληνικής γαστρονομίας. Πλούσιες είναι οι αναφορές από αρχαίους συγγραφείς για τον τρόπο χρήσης του μελιού κατά την αρχαιότητα, κάτι που δείχνει την εκτίμηση που είχαν αυτό. Το μέλι ήταν τόσο σημαντικό που έγινε το ποτό και η τροφή των θεών του Ολύμπου, νέκταρ και αμβροσία.
Θρεπτική αξία
Το ελληνικό μέλι είναι μια από τις πιο θρεπτικές, φυσικές τροφές, γεμάτες βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά. Το μέλι περιέχει αντιβακτηριακές, αντι-ιογενείς και αντιμυκητιακές ουσίες και έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για αιώνες ως θεραπεία για τον πονόλαιμο και τον βήχα, μικρά εγκαύματα, κοψίματα και άλλες βακτηριακές λοιμώξεις.
Μάλιστα, μελέτες δείχνουν ότι το μέλι είναι μια από τις ευκολότερες τροφές για την πέψη και είναι γνωστή για τις αντί-καρκινικές του ιδιότητες -sos, αν σε ρωτήσουν γιατί, είναι πλούσιο σε φαινολικές ενώσεις- και επίσης βοηθά στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Είδη Ελληνικού Μελιού - πώς τα ξεχωρίζουμε
Το 70-80% από τη συνολική ελληνική παραγωγή μελιού προέρχεται από φυτά του δάσους και διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
Το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών (θυμαριού, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης, ακακίας, μηλιάς, κερασιάς, λεμονιάς κ.ά.). Το μέλι από νέκταρ προέρχεται από λεπτά γλυκά σταγονίδια τα οποία εκκρίνονται από τα άνθη. Όταν τρυγηθούν και δεχθούν την κατεργασία των μελισσών, μετατρέπονται σε μέλι. Ως προς τη σύστασή του, το ανθόμελο διακρίνεται σε αμιγώς καθαρό (από το νέκταρ άνθους ενός είδους) και μείγμα (μέλι που προέρχεται από το νέκταρ πολλών ειδών λουλουδιών).
Το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα κοκκοειδών (εντόμων) που απομυζούν φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών.
Ας δούμε τώρα και τα πιο βασικά είδη της ελληνικής μελισσοκομίας.
Θυμαρίσιο
Μία από τις καλύτερες ποιότητες μελιού που υπάρχουν. Έχει έντονη αρωματική γεύση και ανοιχτόχρωμο κεχριμπαρένιο χρώμα. Το θυμαρίσιο μέλι των Κυκλάδων καθώς και της Αττικής είναι λίγο πιο ανοιχτό από το θυμαρίσιο της Κρήτης και των Δωδεκανήσων που πηγαίνει το χρώμα του προς το σκούρο πορτοκαλί. Θεωρείται ότι έχει αντισηπτικές ιδιότητες που τονώνουν τον οργανισμό και συνιστάται για την αντιμετώπιση λοιμωδών πεπτικών και αναπνευστικών παθήσεων. Πλούσιο σε μέταλλα, ενώ περιέχει και βόριο.
Ελάτης
Ίσως η καλύτερη κατηγορία μελιού που παράγει η Ελλάδα. Από τη συνολική παραγωγή μελιού της χώρας μας περίπου το 5% είναι Ελάτης. Συνήθως παράγεται από την Ευρυτανία, την Πίνδο, τον Όλυμπο, τη Βοιωτία, τον Πάρνωνα, τον Ελικώνα, τον Χελμό, καθώς και στην Αττική στο βουνό της Πάρνηθας. Προτιμάται κυρίως λόγω της γεύσης του. Παραμένει ρευστό σχεδόν για πάντα. Λόγω της χαμηλής ποσότητας γλυκόζης που περιέχει, δεν κρυσταλλώνει ποτέ. Η θρεπτική του αξία επίσης είναι μεγάλη καθώς είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία όπως το κάλιο, το μαγνήσιο, το φώσφορο, το σίδηρο και άλλα.
Πορτοκαλιάς
Το μέλι της πορτοκαλιάς έχει πολύ ευχάριστο άρωμα και εκπληκτική γεύση. Επειδή περιέχει αρκετή γλυκόζη στη σύσταση του, κρυσταλλώνει σχετικά γρήγορα -περίπου δύο μήνες. Έχει ανοιχτόχρωμη εμφάνιση η οποία ανοίγει ακόμη περισσότερο μετά την κρυστάλλωσή του. Έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα ψευδαργύρου συγκριτικά με άλλα μέλια. Για να διατηρηθεί η θρεπτική αξία του, θα πρέπει να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και να προφυλάσσεται από υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που ισχύει για όλα τα μέλια των εσπεριδοειδών.
Ηλιάνθου
Ένα ακόμα ανοιχτόχρωμο μέλι που κρυσταλλώνει γρήγορα, σε έναν με δύο μήνες. Όταν κρυσταλλώσει το χρώμα του αλλάζει και γίνεται κιτρινωπό. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η πλούσια σε πολυφαινόλες σύστασή του, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ποιότητα της διατροφής μας.
Ερείκης
Αυτό το μέλι το οποίο ονομάζεται και “Σουσουρίσιο”. Θεωρείται ότι είναι προϊόν με υψηλή θρεπτική αξία. Έχει δύο κατηγορίες: την ανοιξιάτικη και την φθινοπωρινή ερείκη ή αλλιώς σουσούρα. Η ερείκη είναι από τα πιο σημαντικά φυτά για την μελισσοκομία στην Ελλάδα. Η διαφορά τους στη γεύση είναι ότι το ανοιξιάτικο μέλι είναι πιο εύγευστο από το φθινοπωρινό, αλλά και οι δύο κατηγορίες έχουν χαρακτηριστική και έντονη γεύση με λεπτό άρωμα. Το χρώμα του είναι κοκκινωπό σκουρόχρωμο το φθινοπωρινό, ενώ το ανοιξιάτικο είναι πιο ανοιχτόχρωμο. Έχει και αυτό υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη και κρυσταλλώνει γρήγορα -μέσα σε τρεις μήνες. Τονώνει τον ανθρώπινο οργανισμό λόγω των φυσικών θρεπτικών του στοιχείων, όπως βιταμίνες, ένζυμα και αμινοξέα. Λόγω της υψηλής θρεπτικής του αξίας συνηθίζουμε να το βρίσκουμε σε καταστήματα υγιεινής διατροφής.
Καστανιάς
Ένα μέλι το οποίο αποτελεί ανάμειξη μελιτώματος και νέκταρος. Η γεύση του είναι δυνατή και ελαφρώς πικρή και είναι έντονα αρωματικό. Το χρώμα του ποικίλει ανάλογα με την προέλευση και κυμαίνεται από ανοιχτό καφέ μέχρι σκούρο και συχνά κοκκινωπό αν πρόκειται για μελίτωμα. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και αμινοξέα που ενισχύουν την κυκλοφορία του αίματος.
Πευκόμελο
Αποτελεί το 65% περίπου της συνολικής παραγωγής μελιού στην χώρα μας. Οι κυρίες περιοχές που παράγεται είναι η βόρεια Εύβοια, η Χαλκιδική, η Σκόπελος, η Ρόδος, η Ζάκυνθος και η Θάσος. Οι περίοδοι εκκρίσεων που αξιοποιούνται για να παραχθεί το πευκόμελο είναι από τον Αύγουστο μέχρι και τον Οκτώβριο. Λόγω του ότι έχει χαμηλή συγκέντρωση σακχάρων δεν είναι πάρα πολύ γλυκό, ενώ το άρωμα του είναι ιδιαίτερο. Πολλοί λένε ότι τους θυμίζει το άρωμα του ιωδίου. Το χρώμα του είναι πιο σκούρο από το θυμαρίσιο. Την άνοιξη ανοίγει το χρώμα του ενώ το φθινόπωρο σκουραίνει. Έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη, για αυτό και η κρυστάλλωση του είναι πολύ αργή. Η υψηλή θρεπτική αξία του οφείλεται στο υψηλό ποσοστό τέφρας, ενώ έχει και αρκετά μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, ο χαλκός και άλλα. Τέλος έχει τις λιγότερες θερμίδες και το προτιμούν αυτοί οι οποίοι ακολουθούν κάποια διατροφή.
Περιοχές στην Ελλάδα όπου παράγεται μέλι:
Το μέλι παράγεται σχεδόν παντού στην Ελλάδα, ωστόσο ορισμένα μέρη ξεχωρίζουν:
Η Κρήτη και τα Κύθηρα φημίζονται για το θυμαρίσιο μέλι τους.
Η Βυτίνα, στα υψίπεδα της Πελοποννήσου γύρω από την Τρίπολη, φημίζεται για το έλατο της.
Στη Χαλκιδική παράγεται περίπου το 30% του ελληνικού μελιού.
Τα Δωδεκάνησα είναι ένας μεγάλος εμπορικός παραγωγός.
Η Ήπειρος φιλοξενεί μερικά από τα πιο ασυνήθιστα μέλι, ιδιαίτερα γλυκό μέλι καστανιάς.
Commenti